ISSN: 2149-2417
Sayı : 26 / Ağustos - 2023

Sayı : 8 / Ağustos - 2017


HAKEMLİ MAKALELER /REFEREED ARTICLES
1.
5510 SAYILI KANUNDA YENİ DEĞİŞİKLİKLER VE DÜZENLEMELER YAPMA İHTİYACI
Prof. Dr. Yusuf ALPER

ÖZ:
2008 yılı Ekim ayında yürürlüğe girmesini takip eden 9 yıllık sürede 5510 sayılı Kanunda 44 ayrı yasal düzenleme ile değişiklik yapılmış ve Kanunun madde sayısı yüzde 60 oranında artarak, 107 asıl, 15 ek ve 74 geçici maddeden oluşan bir mevzuat haline gelmiştir. Sosyal sigorta mevzuatında bu kadar sık değişikliğe rağmen, sosyal sigorta sisteminin temel göstergelerinde (aktif/pasif sigortalı oranı, prim tahsilat oranı ve finansman açığı vb.) beklenen iyileşme gerçekleşmemiştir. Türk sosyal sigorta sisteminin reform öncesi dönemdeki problemleri devam etmektedir ve sistemin tekrar rayından çıkma riski artmıştır. Bu çalışmada, sosyal güvenlik reformunun yapılma gerekçelerine ve sosyal güvenlik hakkının özüne uygun yasal değişikliklere yönelik öneriler dile getirilmiştir. Yapılması gereken, reform sonrası dönemin uygulama sonuçları da dikkate alınarak, 2 veya 3’er yıllık periyodik aralıklarla, Kurum temsilcileri ve akademisyenlerin, 5510 sayılı Kanunda yapılması gereken düzenleme ve değişiklikleri belirlemek amacıyla biraraya gelmesi ve bu değişiklik önerilerini sosyal tarafların tartışmasına açarak, siyasi iradenin gündemine getirmesidir.

Anahtar Kelimeler : Sosyal Güvenlik Reformu, Sosyal Sigorta Mevzuatında Değişiklik Yapma İhtiyacı, 5510 Sayılı Kanun Sosyal Sigorta Mevzuatında Revizyon.
ABSTRACT:
After the statutes of large of the Law No.5510 in October 2008, 44 different legal amendments were made and number of articles increased by 60 percent as reach to 107 constitu tive, 73 provisional and 15 supplementary articles in the following the 9-year period. Despite such frequent changes in the social insurance legislation, the targeted improvements in the basic indicators of the social insurance system (active / passive insured ratio, premium collection rate and financing deficit, etc.) have not been realized. The problems of Turkish Social Security System related to the pre-reform period still continue and systemical risk of gone out hand may be re-occurred. This study aimed to proposed convenient and balanced legal amendments which has befitted to social security reforms targeted and also congruented to fundamental social security rights. Suitable policies for fulfill objectives should considered results of post-reform periods, organized regulary meeting at every two-or-three years participating with institutional reps. and academicians which has determined made necessary arragement and amendments of Law No. 5510. Advised periodical meetings should made reflected debates around social partners into political agenda.

Keywords : Social Security Reform, The Need to Change Social Security Legislation, Law No. 5510, Revision in Social Insurance Legislation

2.
PROFESYONEL FUTBOLCULAR BAKIMINDAN HİZMET TESPİTİ DAVALARI
Prof. Dr. Ufuk AYDIN / Arş. Gör. Seher DEMİRKAYA

ÖZ:
Türk sosyal güvenlik sisteminde zorunlu sigortalılık esas olmakla birlikte, bazı durumlarda sigortalılık hizmetlerinin sonradan tespit edilmesi gerekebilir. Sosyal güvenlik sistemi içinde asıl olan, çalışmaya başlayan kişiler adına primlerinin zamanında bildirilmesi ve ödenmesidir. Ancak, bazı hallerde sigortalılık ilişkisinin kurulması hukuka uygun olarak gerçekleşmemekte ve sigortalılık ilişkisinin sonradan tespit edilmesi zorunlu hale gelmektedir. Çalışmada, sigortalılık hizmetlerinin sonradan tespit edilmesi konusu, genellikle çalışma hayatında kayıtdışılık sorunu yaşayan profesyonel futbolcular açısından değerlendirilmeye çalışılacaktır. Bu kapsamda, öncelikle profesyonel futbolcu kavramı ve profesyonel futbolcuların sigortalılığı konusu açıklandıktan ve profesyonel futbolda sosyal sigorta açısından kayıtdışılık değerlendirildikten sonra, profesyonel futbolda sigortalı hizmetlerin yargısal yolla tespitine ilişkin durum değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler : Profesyonel Futbolcu, Sosyal Güvenlik Sistemi, Zorunlu Sigortalılık, Hizmet Tespit Davası.
ABSTRACT:
Compulsory insurance is a basis to in the Turkish social security system but in some cases, it may be necessary to determine the insured period afterwards. For those, who have started working in the social security system, their premiums must be notified and paid in time. However, in some cases, the establishment of the insurance relationship doesn’t take place in legal and it becomes compulsory to determine the insurance relation later. In this study, the issue of later determination of insurance services will be tried to be evaluated from the point of view of professional footballers who are experiencing informality problems in their working life. In this context, evaluations will be made on concept of professional footballer, illegality in terms of social insurances for professional football sector and judicial declaratory cases about past social security relations.

Keywords : Professional Footballer, Social Security System, Compulsory Insurance, Action for Fixing of Period of Service.

3.
KAMUDA ÇALIŞAN ALT İŞVEREN İŞÇİLERİNİN MUVAZAALI İLİŞKİLERDEN VE İŞKOLU TESPİTİNDEKİ ZORLUKLARDAN KAYNAKLANAN SORUNLARI
Prof. Dr. Nüvit GEREK

ÖZ:
Bazı kamu kuruluşları, genellikle belediyeler ve hastaneler bir takım işlerini alt işverenlere yaptırmaktadırlar. Ancak uygulamada epeyce sayıda alt işverenlik sözleşmesinin mevzuata aykırı, muvazaalı olduğu, asıl amacın hizmet vermekten ziyade işçi temin etmeye yönelik olduğu görülmektedir. Yargıtay çeşitli kararlarıyla alt işveren işçilerini korumuş ve muvazaalı alt işverenlik sözleşmeleri söz konusu olduğunda, alt işveren işçilerini asıl işverenin işçileri olarak değerlenirmiştir. Ancak Yargıtayın farklı daireleri bazan farklı muvazaa kriterlerini dikkate almaktadırlar. Bu nedenle alt işveren işçilerinin sorunları çözülememiştir. Mevzuata aykırı muvazaalı alt işverenlik sözleşmeleri işkolu tespitinde ve alt işveren işçilerinin üye olabileceği sendikalarn tespitinde de çeşitli sorunlara yol açmaktadır.

Anahtar Kelimeler : Alt Işveren, Asıl Işveren, Alt Işverenlik Sözleşmesi, Muvazaa, Işkolu.
ABSTRACT:
Public institutions like municipalities and hospitals outsourse some of their work to subcontractors. However a significant number of subcontractor acts are illegal simulated acts that aim at providing employees, rather than services. The Court of Cassation protects subcontractor employees through various regulations and treats subcontractor employees involved in simulated acts as principal employer’s employees. However, some Court of Cassation offices have been observed to employ different simulation criteria. As a result of this, subcontractor employee’s issues have not been resolved. Simulated subcontractor employee acts also pose some handicaps in identification of the trade union these employees can be a member of.

Keywords : Subcontractor, Principal Employer, Subcontractor Act, Simulation, Branch of Industry.

4.
TÜRKİYE’ DE ÇALIŞAN ÇOCUKLAR VE RUH SAĞLIĞI
Doç. Dr. Burcu ÇAKALOZ / Arş. Gör. Dr. Doğa SEVİNÇOK

ÖZ:
Çocuk işçiliği ya da çalışan çocuklar olgusu, gelişmemiş ve gelişmekte olan toplumlar başta olmak üzere, tüm dünyanın gündeminde olan, çocukların ruhsal ve fiziksel gelişimlerini olumsuz etkileyebilen kronik bir sorundur. Yoksulluk, ebeveynlerin eğitimsizliği, göç, talep eden işverenlerin varlığı, çocuğun eğitim hizmetine ulaştırılmasındaki güçlük gibi sebepler, çocukların çalıştırılmasının altında yatan önemli unsurlardır. Türkiye İstatistik Kurumu 2012 yılı çocuk işgücü anketi sonuçlarına göre, ekonomik faaliyetlerde çalışan 6-17 yaş grubundaki çocukların istihdam oranı yüzde 5,9’dur. Çocuk işçiliğini azaltmaya yönelik olarak, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün desteğiyle yürütülen projeler başta olmak üzere, gösterilen tüm çabalara rağmen, çocuk işçiliği henüz ortadan kaldırılamamıştır. Çalışan çocuklarda; başta depresyon, alkol-madde kullanımı, saldırganlık olmak üzere, psikiyatrik sorunlarda artış söz konusudur. Bir taraftan suç işleme davranışında artış yaşanırken, diğer taraftan, suç içeren davranışlara (ihmal-istismar gibi) maruz kalma riski de bulunmaktadır. Sonuçta; çocuk işçiliğine yol açan etkenlerin belirlenerek, bu etkenlerle mücade eden geniş kapsamlı kalkınma politikalarına ve çocukların ruh sağlıklarını korumaya yönelik müdahalelere ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler : Çalışan Çocuklar, Psikiyatri, Depresyon, Çocuk Suçluluğu.
ABSTRACT:
Child labor or working childeren is a chronic problem that affects the whole world, especially the underdeveloped and developing countries, also it may negatively affect children’s mental and physical development. Poverty, lack of education of the parents, immigration, the presence of demanding employers and the difficulty of reaching to educational service of the child are important factors that may be the cause of employment of children. According to the results of TUIK child labor survey in 2012, the employment rate of children in economic activities in the 6-17 age group is %5.9. Despite all the efforts which especially the projects carried out with the support of the ILO to reduce child labor, child labor has not been ended yet. There is an increase in psychiatric problems; especially depression, alcohol-substance abuse, aggression among working children. While there is an increase in criminal behavior, there is also risk of exposure to criminal behavior (such as negligence-abuse). As a result; there is a need for comprehensive development policies that effectively intervene these factors by identifying the factors that contribute to child labor, also for interventions to protect these children’s mental health.

Keywords : Working Children, Psychiatry, Depression, Child Delinquency.

5.
KULLANDIRILMAYAN SÜT İZNİNİN FAZLA ÇALIŞMA OLARAK KABULÜNE YÖNELİK YARGITAY KARARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
Dr. Şerefettin GÜLER

ÖZ:
Son yıllarda ülkemizde kadınların istihdamda daha fazla yer almaya başladıkları görülmektedir. Ancak, kadınların istihdam oranlarında son yıllardaki bu artışa rağmen, erkeklere oranla oldukça düşüktür. Bu durumu yaratan faktörlerden en önemlisi, kadının anne rolüdür. Son yıllarda yapılan yasa değişikliklerinde, kadınlara yönelik pozitif ayrımcılık ilkesine uygun çeşitli avantajlar sağlanmaktadır. Anne olarak kadın çalışan için en önemli konulardan biri de süt iznidir. Annenin bu süreyi bebeği ile geçirmesi bebeğin gelişimi için oldukça önemlidir. 4857 sayılı İş Kanununda süt izninin kullandırılmaması halinde bir ücret ödeneceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır. İşverence süt izni verilmemesinin yaptırımı da, anılan yasanın 104’üncü maddesinde öngörülmüştür. Ancak, Yargıtay 22. Hukuk Dairesi, incelediğimiz bu kararında kullandırılmayan süt izninin fazla çalışma olarak değerlendirilmesi gerektiği yönünde oldukça önemli bir karar vermiştir. Karar aynı zamanda bir içtihat değişikliği de olduğu için, incelemeye değer görülmüştür.

Anahtar Kelimeler : Annelik, Süt Izni, Fazla Çalışma Ücreti, Kadın Işçilerin Korunması, 4857 sayılı İş Kanunu.
ABSTRACT:
In recent years, it is observed that women in our country are taking more places in employment. However, the proportion of women in employment is much lower than that of men despite this increase in recent years. The maternal role of the woman is the leading factor in this situation. In the legislative amendments made in recent years, various advantages are provided in accordance with the principle of positive discrimination against women. One of the most important issues for women as a mother is breastfeeding leave. This period of motherhood is very important for the development of the baby. Within the Labor Code No. 4857, there is no explicit provision which requires pay a fee if the breastfeeding leave is not granted. The sanction for non-compliance to the breastfeeding leave is also envisaged in Article 104 of the cited code. However, the Court of Appeals’s 22nd Chamber has given a very significant decision that the unused breastfeeding leave should be regarded as overtime. The decision was also considered worthy of examination, as it was a precedent change at the same time.

Keywords : Maternity, Breastfeeding leave, Overtime pay, Protection of Women Workers, Labor Code No.4857

SÖYLEŞİ/INTERVIEW
6.
SÖYLEŞİ
INTERVIEW
Prof. Dr. FEVZİ DEMİR


BELGE METİNLER /TEXT DOCUMENTS
7.
TÜRK-İŞ 2. GENEL KURULU (08-11 Ağustos 1953 - İstanbul)



8.
TÜRK-İŞ 2. GENEL KURULUNA SUNULAN ÇALIŞMA RAPORU



Türk Metal Sendikası