ISSN: 2149-2417
Sayı : 26 / Ağustos - 2023
1.
ZEKAT VE SADAKANIN ZANZİBAR'DAKİ SOSYAL KORUMA SİSTEMİNİ FİNANSE ETMEDEKİ ROLÜ
THE ROLE OF ZAKAT (ALMS) AND SADAQAT (CHARITY) ON FINANCING SOCIAL PROTECTION IN ZANZIB
Salum Rashid MOHAMED
Sayı : 14 / Ağustos 2019
ÖZ:
Bu çalışma, yakın zamanda kurulan Vakıf ve Güven KomisyonU (WTC) tarafından yürütülen resmi zekat fonunun Zanzibar'daki sosyal koruma sistemini finanse etmek için önemli bir mekanizma olup olamayacağını anlamayı amaçlamaktadır. Bu çalışma; “mevcut programlar ve kapsamları”, “yararlanıcıların hedeflenmesi”, “fonların yeterliliği ve finansal sürdürülebilirlik” ile “idari koruma ve sosyal koruma programları sağlama konusunda kurumsal kapasite” olmak üzere dört ana ilgi alanına odaklanmaktadır. Veriler, 20 katılımcıya dağıtılan anketler ve doküman incelemesi yoluyla toplanmış ve daha sonra tematik yaklaşım kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular, uygulanan üç program olduğunu ancak 15 ila 3.000 yararlanıcı arasında değişen çok düşük bir kapsama sahip olduğunu göstermektedir. Yararlanıcıların hedeflenmesi ile ilgili olarak, WTC tarafından yararlanıcıları tanımlamak için şu an iki yol kullanılmaktadır: biri listeyi, paranın yararlanıcılara aktarıldığı ortak kuruluşlardan almak diğeri ise başvuru listesini kullanmak. WTC içerisindeki ortak kuruluşların, yoksul ve program yararlanıcılarını tanımlaması ve hedeflemesi için standartlaştırılmış bir kılavuzu yoktur. Finansal kaynaklar ve bunların yeterlilikleri ile ilgili bulgular, tüm programlarda sağlanan faydaların yararlanıcıların ihtiyaçlarını karşılamak için yeterli olmadığını ve fonun hiç de sürdürülebilir olmadığını göstermektedir. Son olarak, İnanç Temelli Kuruluşlarla yeterli şeffaflık ve koordinasyon sağlanmasına rağmen idari yapılanma ve kurumsal kapasite; az sayıda çalışan olması ve bunların yeterli bilgiye sahip olmaması nedeniyle sosyal koruma programları uygulamasında yetersiz kaldığı görülmektedir. Bu nedenle önerilen kilit eylemler arasında; programların iyileştirilmesi, zekatların toplanması, sosyal korunmadan sorumlu bakanlık tarafından belirlenen hedefleme mekanizmasının uyarlanması, personel sayısının artırılması ve sosyal koruma konusundaki kapasitelerinin güçlendirilmesi sayılabilir.

Anahtar Kelimeler : Sosyal Koruma, Zekat, Yoksulluk, Zanzibar.
ABSTRACT:
This study aimed at understanding whether the recently’ established formal Zakat fund run by Wakf and Trust Commission (WTC) can be a significant mechanism for financing social protection system in Zanzibar. The study looked at the four main areas of concern, namely; current programmes and their coverage, targeting of beneficiaries, adequacy of the funds and financial sustainability and administrative set up and institutional capacity to deliver social protection programmes. Data was collected through questionnaires distributed to 20 respondents and document review and then analyzed using thematic approach. Findings show that there are three programmes implemented but with very limited coverage, ranging from 15 to 3000 beneficiaries. Regarding targeting of beneficiaries, two ways are currently used by WTC to identify beneficiaries: taking the list from partner organizations through which money is transferred to beneficiaries or using the list of applicants. There is no standardized guideline within WTC for these several partner organizations to identify and target the poor and programmes beneficiaries. Regarding financial resources and their adequacy, findings show that the benefits provided in all programmes are not adequate to cater the needs of beneficiaries and that the fund is not sustainable at all. Finally, administrative set up and institutional capacity is seen to be inadequate to implement social protection programmes due to small number of workers and their knowledge, poor monitoring but adequate transparency and coordination with FBOs. Among key actions recommended would therefore include improving the programs, collection of Zakat contributions, adapting targeting mechanism set by the Ministry responsible for social protection, and increase number of staff and strengthen their capacities on social protection.

Keywords : Social Protection, Zakat, Poverty, Zanzibar.

Türk Metal Sendikası